Piątoklasista na „piątkę”
Zbigniew Lewicki, uczeń Szkoły Podstawowej nr 10 im. J. Korczaka w Tarnobrzegu, to jedyny piątoklasista w pierwszej dziesiątce „najlepszych z najlepszych” centralnych zmagań 29. edycji konkursu „Losy żołnierza i dzieje oręża polskiego w latach 1768-1864" Od konfederacji barskiej do powstania styczniowego. Za naszą i waszą wolność”.
Zbigniew uzyskał piąty wynik wśród siedemdziesięciu najlepszych uczniów w kraju, zdobywając 59 punktów na 64. Finałowe zmagania konkursowe trwały dwa dni. Pierwszego dnia uczestnicy pisali test sprawdzający szczegółową znajomość historii oręża polskiego w sztuce (m.in. analiza tekstów narracyjnych oraz ikonografii: malarstwo historyczne), geografii militarnej (analizy mapy historycznej i planu bitwy), broni i barwy (znajomość polskich formacji wojskowych, w tym stroju i uzbrojenia oraz wiedza dotycząca heraldyki). Drugiego dnia natomiast musieli wykazać się wiedzą z zakresu eksponatu muzealnego, zabytków i obiektów historycznych, w tym znajomością elementów uzbrojenia w zasobach muzealnych oraz zabytków i budowli obronnych. Przy tym nadal obowiązywała znajomość historii Polski, wykraczająca ponad podstawę programową szkoły podstawowej z lat 1768-1864 oraz historia powszechna tych lat.
– To wielki sukces – komentuje Grzegorz Kobylski, na co dzień nauczyciel historii w I Społecznym Liceum Ogólnokształcącym im. Hetmana Jana Tarnowskiego w Tarnobrzegu, który od początku wspiera Zbyszka w jego historycznej pasji oraz towarzyszył mu przez wszystkie etapy przygotowań konkursowych. – Trudność zadań finałowych wymagała bardzo specjalistycznej wiedzy, wykraczającej poza program nie tylko szkoły podstawowej, ale i średniej. Należało m.in. rozpoznać mundury i broń polskich formacji wojskowych z lat 1768-1864, przestudiować terminologię nazewnictwa umundurowania, takie pojęcia jak lederwerki czy karwasze. Zbyszek miał do rozpoznania i to skutecznie zrobił m.in. mundur Huzara, Ułana, Kirasjera oraz karabin rewolwerowy. Czym innym jest uczyć się teorii, a czym innym rozpoznawać oryginalne artefakty w praktyce – mówi Grzegorz Kobylski.
Podczas gali organizatorzy ogłosili, że przyszłoroczna edycja będzie dotyczyć czasów II wojny światowej.
„Losy żołnierza i dzieje oręża” to wymagający konkurs: zagadnienia, jakie należy opanować, poza wiedzą z zakresu wydarzeń czy biografii postaci historycznych, to m.in. broń, barwy wojskowe, odznaczenia, malarstwo historyczne, pieśni patriotyczne, architektura obronna, topografia wojskowa, elementy sfragistyki, heraldyki i falerystyki. Przygotowanie doń oznacza przebrnięcie przez wiele zagadnień wykraczających ponad postawę programową klas starszych szkoły podstawowej i  pochodzących z wielu pozycji książkowych (syntez dziejowych, monografii, biografii,  periodyków, leksykonów, atlasów, albumów, tekstów źródłowych). To zmagania wielomiesięczne i wieloetapowe: do kolejnych przechodzą uczniowie z najwyższymi wynikami etapu szkolnego, potem wojewódzkiego i ponadwojewódzkiego.
Organizatorem największego konkursu wiedzy o orężu w Polsce, odbywającym się od 29 lat, jest  Mazowiecki Kurator Oświaty w porozumieniu z pozostałymi Kuratorami Oświaty, a współorganizatorami: Mazowieckie Samorządowe Centrum Doskonalenia Nauczycieli, Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej im. płk. dypl. Mariana Porwita, Stowarzyszenie Inicjatyw Edukacyjnych „Delta” oraz Muzeum Wojska Polskiego. Patronat honorowy nad „Losami żołnierza i dziejami oręża polskiego” sprawuje Porozumienie Organizacji Kombatanckich Płocka oraz Stowarzyszenie-Klub Kawalerów Orderu Wojennego Virtuti Militari.

• Fot. Alek Urjasz, Muzeum Wojska Polskiego